Gidabaimena berritzea: “Dieta da minbizia izateko arrisku faktorerik garrantzitsuenetakoa”

Gidabaimena berritzea: “Dieta da minbizia izateko arrisku faktorerik garrantzitsuenetakoa”

Carlos A. Gonzalez Svatetzek bere lan jardunaren zati handi bat eskaini dio minbiziaren eta elikaduraren harremana ikertzeari. Kataluniako Onkologia Institutuko ikertzaile emeritua da, Nutrizioa eta Minbizia arloko irakaslea Rovira i Virgili Unibertsitatean eta baita Osasun Publikoko Masterrean ere Pompeu i Fabra Unibertsitatean; garrantzi handiko lanak sustatu eta koordinatu izan ditu, besteak beste Nutrizioari eta Minbiziari buruzko Europako Prospekzio Ikerketa (EPIC siglak ditu ingelesez). Dibulgazio liburu ezagun bat ere badu argitaratua, Nutrición y cáncer, lo que la ciencia nos enseña (Nutrizioa eta minbizia, zientziak erakusten diguna); zenbait profesionalek parte hartu dute lan horretan, zeinaren helburua baita ebidentzia zientifikoetan oinarritzen den informazioa ematea, jendeari ez diezaioten iruzurrik egin gezurrezko ilusioekin. Egin diren ikerketak oinarri hartuta, zer azpimarratuko zenuke? Askotarikoak dira dietaren eta minbiziaren arteko loturak. Badira arriskua murriztu dezaketen elikagaiak, adibidez frutak, begetalak eta osoko zerealak; horietan guztietan, zuntza nabarmentzen da. Beste batzuek handitu egin dezakete, adibidez haragi prozesatuek eta haragi gorriek. Potentzialki kantzerigenoak izan daitezkeen beste substantzia batzuk ere badira dietan, berez elikagaietan ageri ez direnak baina kontserbazio prozesuan edo elikagaiak egostean edo prestatzean sortzen direnak. Horretaz gain, tumore asko eta asko argi eta garbi lotuta daude alkohol gehiegi hartzearekin, eta frogatuta dago gizentasuna ere arrisku faktore garrantzitsua dela minbizia sortzeko. Hainbesteko eragina al du elikadurak tumore bat izateko arriskuan? Minbizia izateko arrisku faktoreen artean, dieta da garrantzitsuenetakoa, herritar guztiak daudelako dietaren eraginpean. Guztiok jaten dugu. Beste faktore batzuk ere oso garrantzitsuak dira, baina herritar talde minoritarioei eragiten diete. Kontua ez da zer jaten duzun egun batean edo aste batean, kontua da 10 edo 15 urteko aldi latente bat izaten dela. Ba al dago dietari lotuagoa dagoen tumorerik? Ez. Aukera...
Psikoteknokoak: Itzuli eskolara seguru

Psikoteknokoak: Itzuli eskolara seguru

  Datorren ikasturterako liburuak, umeak hazi direla-eta arropa handiagoa eta negu osoan iraungo duten zapata berriak. Gure seme-alabak eskolara itzuliko dira eta gu egunerokotasunera. Eskolara seguru joatea nahi dugu.Oinez bazoaz, bide laburrena ez da beti seguruena. Batzuetan komeni da pixka bat gehiago ibiltzea eta trafikoa edo gainezka dagoen bidegurutzea saihestea. Eskolara autobusez Espainiako ia 17.000 autobusek eramaten dituzte umeak eskolara. Arriskutsuenak autobusera igotzen eta autobusetik jaisten diren uneak dira. Izatez, istripuen %90 une horietan gertatzen dira, eta arretarik gabe joatea izaten da autoek umeak harrapatzearen arrazoi nagusia. Autobusean sartutakoan, oso garrantzitsua da segurtasun-uhala lotzea. DGTren arabera “haurren lesioen 10etik 9 saihets zitezkeen, gailu horiek erabili izan balituzte“. Gurasook eskolako autobusak 16 urtetik beherakoak izatea, eskolako garraioa direla aurretik eta atzetik adierazita eramatea eta ibilgailuaren zorua irristakorra ez izatea eskatu behar dugu. Eta oso garrantzitsua! Bidaiarien herena 16 urtetik beherakoak direnean eta desgaitasunak dituen adingabeak daudenean laguntzaile batek joan beharko du haiekin. Eskolara autoz Haurrak behar bezala eserita eta segurtasun-uhala lotuta joango dira. 1,35 metro baino gutxiago neurtzen badute, jasogailuan edo haurren autorako aulkian eserita joango dira. DGTren arabera, eusteko sistema horiek haurren heriotzaren edo lesio larrien %70 saihesten dute. Auto-fabrikatzaileek aulkia aurkako noranzkoan instalatzea gomendatzen dute 2 edo 4 urte bete arte. Aulki homologatuek arnes bat izan behar dute 5 ainguratze-punturekin, behealdeko lerradurak saihesteko. Kontuz airbag-arekin! Lesio larriak eragin ditzake, zabaltzerakoan haurrak lerratzea eragiten duelako. Eta ez ahaztu sekula datu hau: 50 km/h-ko abiaduran lotuta ez dagoen 20 kiloko haur batek aurreko kristalarekin egin dezake talka 500 kiloren baliokidea den potentziarekin. Hortaz, beharrezkoak diren neurriak...
Psicotécnicos: Arranca la Semana Europea de la Movilidad bajo el lema “Movilidad Inteligente. Economía Fuerte”.

Psicotécnicos: Arranca la Semana Europea de la Movilidad bajo el lema “Movilidad Inteligente. Economía Fuerte”.

  La Semana Europea de la Movilidad (SEM) se celebrará del 16 al 22 de septiembre. Cada año, la temática de esta campaña de sensibilización sobre movilidad varía. Para 2016, la temática principal está muy bien resumida con el lema de la campaña: “Movilidad Inteligente. Economía Fuerte”. La Semana Europea de la Movilidad 2016 quiere hacernos reconsiderar el modo en que nos planteamos nuestros desplazamientos, especialmente el uso inconsiderado del automóvil. Y para ello, las 1.842 ciudades de los 46 países participantes (desde Alemania hasta Rusia, pasando por Andorra o Malta) ponen en marcha actividades puntuales y nuevas medidas, permanentes, para una movilidad urbana más eficiente y sostenible. Celebrando la movilidad desde 1999 Está iniciativa surgió en Europa en 1999 y a partir del año 2000 contó con el apoyo de la Comisión Europea. Se celebra cada año, del 16 al 22 de septiembre, realizando actividades para promocionar la movilidad sostenible y fomentando el desarrollo de buenas prácticas y medidas permanentes. El 22 de septiembre se celebra además el evento ¡La ciudad, sin mi coche!, origen de esta iniciativa europea, que pretende encontrar nuevas soluciones a los problemas asociados al aumento del tráfico en las ciudades. Actividades para concienciar al público Algunas de esas actividades en las ciudades incluyen el corte del tráfico de algunas calles para hacerlas peatonales, ya sea de forma temporal o de cara un futuro cambio, como por ejemplo en Alicante. Allí se procederá al corte del tráfico en la avenida de Maisonnave, para así estudiar la posibilidad de convertir la zona, al menos parcialmente, en peatonal. Madrid también participa en la Semana Europea de...
Psikoteknikoak: Eskubideekin bidaiatzearekin bermea

Psikoteknikoak: Eskubideekin bidaiatzearekin bermea

Bidaiarien garraioak 2.000 milioi joan-etorri inguru izaten ditu urtero Espainian.  Espainiako Estatuko bi herritarretatik batek udan bidaiatzeko asmoa zuen, halaxe dio Ipsos-ek Europ Assistance enpresarentzat egindako azterlan batek. Horretaz gain, Celetem behatokiak ekainean egindako kalkuluen arabera, udako oporraldian herritar bakoitza 1.010 euro gastatzekoa zen batez beste, eta diru horren zatirik handiena jatetxeetara joanez, erosketak eginez eta Espainian barrena bidaiatuz eta hoteletan eta apartamentuetan ostatu hartuz gastatzeko asmoa zuen. Oporraldiek aukera ematen dute aisialdirako denbora hartzeko, lasai egoteko, hurbilekoekin edo bakarka, eta horixe dute alderdirik onenetakoa. Edozein gorabeherak okertu egingo lituzke urte guztian pilatu ditugun itxaropenak. Horixe gertatu zaie, hain zuzen, ekainean eta uztailean Vueling konpainiarekin hegan egin nahi zuten ehunka bidaiariri (IAG enpresarena da eta low cost hegaldiak eskaintzen ditu); konpainia horrek gorabehera asko izan ditu eta hegaldi asko atzeratu eta ezeztatu behar izan ditu “planifikazioa eta baliabideak” falta izan dituelako. Bidaiarientzat funtsezko alderdia izaten da helmugaraino iristeko garraiobide jakin bat hautatzea. Bidaiarien garraioak 2.000 milioi joan-etorri inguru izaten ditu urtero Espainian. Gehienbat lurreko garraiobideak erabiltzen ditu jendeak (kasuen %90etan), eta airekoa ondoren. Ildo horretan, EROSKI CONSUMERek aztertu egin nahi izan du bidaiariek zer-nolako eskubideak dituzten udako oporretan zenbait garraiobide erabiltzeko garaian, herritarrei funtsezko informazioa eskaintze aldera ustekabeko bat gertatuz gero ere erabakirik egokienak har ditzaten. Horretarako, kontsumitzaileak babesteko zenbait erakundek argitaratu duten materiala erabili dugu: EBko herritarrei eta haien senitarteei aholkuak eta laguntza emateko “Tu Europa” on-line plataformak, Facua-Kontsumitzaileak martxan elkarteak, Kontsumitzailearen Europako Zentroak Espainian duen ordezkaritzak, eta Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU). Leku batetik bestera joateko orduan, zenbait gatazka sor litezke garraiobideetan, eta horietan nola jokatu daitekeen aztertu dugu. Joan-etorri horiek ez ditugu hartu bidaia konbinatu baten...
Psicotécnicos: Las preguntas del examen de conducir más complicadas (y cómo resolverlas)

Psicotécnicos: Las preguntas del examen de conducir más complicadas (y cómo resolverlas)

La falta de comprensión de los enunciados, unido a una forma de responder automática sin leer detenidamente las preguntas, encontramos más fallos en las cuestiones sobre las velocidades, las luces o el telepeaje. ¿Quieres saber en qué otros aspectos también se falla? Puede que te sirva de ayuda si te encuentras sacándote el carné. El 63 por ciento de los alumnos que se presentaron al examen de conducir en 2014, fueron aptos en primera convocatorios, según los datos facilitados por la DGT. Pero, ¿qué paso con quienes no los pasaron?, cuáles fueron los errores? Entre los fallos más asiduos y comunes que cometen los candidatos que se preparan para el carné de conducir se encuentran la falta de comprensión en las preguntas, responder de forma automática sin terminar de leer bien los enunciados y hacer los test de memoria, según apunta Formaster, asociación Profesional de Empresas Formadoras en Logística, Transporte y Seguridad Vial. En relación a lo que a los alumnos les cuesta más asimilar en el temario teórico son los temas de velocidad, según tipos de vías y carreteras, además del tiempo de reacción ante una frenada de emergencia o el uso de la iluminación en diversos momentos como lluvia, niebla, etc. Las cuestiones más confusas “En el caso del examen teórico nos encontramos con diversas actuaciones. Por un lado, la falta de preparación de los alumnos que infravaloran el examen y hacen los test sólo por ordenador y de memoria sin entender las normas de Seguridad Vial y sin asistir a las clases tutoriales que se dan en las autoescuelas”, apunta Anselmo Murado, presidente de Formaster. También hay otras cuestiones...

Uso de cookies

Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.plugin cookies

ACEPTAR
Aviso de cookies