Psicotécnicos: No infravalores el dolor de espalda y trátalo a tiempo
El dolor de espalda lumbar encabeza la lista de los problemas de salud crónicos más frecuentes, afectando en España al 18,6% de la población; le siguen la hipertensión arterial, la artrosis y la artritis. La doctora Montserrat Romera, portavoz de la Sociedad Española de Reumatología (SER), analiza en un articulo para EFEsalud esta dolencia Las enfermedades reumáticas no son enfermedades menores. Y el dolor de espalda lumbar está a la cabeza de los problemas de salud crónicos. La doctora Montserrat Romera, portavoz de la Sociedad Española de Reumatología (SER), especialista del Servicio de Reumatología del hospital universitario de Bellvitge (Barcelona), divulgadora, bloguera, miembro de diferentes asociaciones nacionales e internacionales, y profesora, analiza esta patología en el siguiente análisis para EFEsalud. No está nada mal comenzar el año con buena información sobre esta dolencia desde los conocimientos de una experta. El dolor de espalda, un problema importante a tratar por el reumatólogo Por Montserrat Romera El dolor de espalda lumbar encabeza la lista de los problemas de salud crónicos más frecuentes en España, afectando al 18,6% de la población; seguido de la hipertensión arterial, y de la artrosis, artritis o reumatismo, afecciones reumáticas que ocupan el tercer puesto, según recoge el último informe anual del Sistema Nacional de Salud del Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualdad. En un estudio epidemiológico realizado por la Sociedad Española de Reumatología (EPISER), aproximadamente, el 80% de la población va a sufrir este tipo de dolor en algún momento de su vida, siendo la mayoría de las veces de causa benigna. Sin embargo, si esta dolencia no se trata a tiempo o de...
Psikoteknikoak: Emakumeei pelbisa zabaltzen zaie ugalkotasun handieneko garaian, erditzea errazteko
Ikerketa berri batek erakutsi du emakumeen pelbisa ugaltze-garaian zabaldu egiten dela eta, emakumeak zahartuz doazen heinean, haien pelbisa berriz estutu egiten dela, ugaltze-garaia amaitu dela erakutsiz bezala. “Denbora-tarte batez irekitzen den leihoa balitz bezala, gero itxi egiten dena”, adierazi dute ikertzaileek. Gizonezko eta emakumezkoen pelbisaren hainbat ikuspegi. 15 urteko (urdin gardena) eta 25 urteko (solidoa) pelbisen arteko aldea, eta 40 urteko (solidoa) eta 80 urteko (arrosa gardena) pelbisen artekoa. Arg. Zurich-eko Unibertsitatea Antropologoek askotan planteatu duten galdera izan da eboluzioak zergatik ez duen prestatu emakumezkoen pelbisa erditze errazagoak eta minik gabekoak izateko. Beste animaliek baino erditze luzeagoak izaten ditugu: bataz beste, 9 ordu behar izaten dugu erditzeko, eta, tximino handiek, 2 ordu besterik ez. Galderari eman zaion erantzuna izan da giza espeziea bipedo bihurtzearen ondorio izan zela pelbisa estutzea; eboluzioak oreka bilatu behar izan zuela, nolabait, garun handiko haurrak erditzeko pelbis zabala behar zuelako, baina, era berean, bi hankatan ibiltzeko pelbisa estutzen zelako. Zurich-eko Unibertsitatean egindako ikerketa berri baten arabera, ordea, pelbisaren tamainaren eta formaren aldaketak ez ditu eboluzioak eragiten, baizik eta ontogeniak, alegia emakume bakoitzaren garapen indibidualak. Izan ere, ikusi dute pubertaroa arte gizon eta emakumeen pelbisaren garapena antzekoak direla, baina pubertaroa hasitakoan emakumeen pelbisa zabaltzen joaten dela –gizonezkoa ez bezala– erditzea errazteko. 25 urterekin lortzen du emakumeen pelbisak zabalera handiena eta 40 urte arte mantentzen da horrela. Hortik aurrera, pelbisa estutzen joaten da berriz eta jaiotze-kanalaren dimentsioak nabarmen murrizten dira, gizonen pelbisaren antza handiagoa hartuta. Pelbisaren garapenean ematen diren aldaketa horiek pubertaroan eta menopausian gertatzen diren hormona-aldaketek zuzendutakoak dira. Pelbisa zabaldu eta estutzeak, beraz, bi funtzioak bermatzera jotzen du: ugalkortasun handieneko garaian zabaldu egiten da, haurren erditzeak errazteko –gure espeziearen ezaugarria baita...
Psikoteknikoak: Kutsatzaile hormonalak.Berandu eta herren dator Europatik babesa
90eko hamarkadaren hasieratik dakigu inguratzen gaituzten konposatu kimiko sintetikoetako asko kutsatzaile hormonalak direla. Gure sistema endokrinoa engainatu eta gaitz ugari eragiten dute: ugalketari lotutako nahasmenak, minbiziak, diabetesa… Zientzialariek aspaldi alarma jo zuten arren, halako substantzietarako behar bezalako araudirik gabe gaude oraindik Europar Batasunean; ez luzerako, zorionez. Ondoko lerrootan kontatuko dizuegu nola lortu duten produktu kimikoen eta pestiziden lobbyek erregulazioa atzeratzea. Eta agian, itxuragabetzea ere bai. Azken urteotan gero eta zientzialari gehiagok publikoki agertutako kezka da: gizakiok –batez ere Bigarren Mundu Gerraz geroztik– sortu eta naturara jaulki ditugun 100.000 inguru konposatu kimikoekiko elkarrekintzaren ondorio zehatzak ez ditugu oraindik behar bezain ondo ezagutzen, baina gaitz askoren gorakadarekin zerikusi zuzena dutela pentsatzeko oso arrazoi sendoak daude. 90eko hamarkadaren hasieratik ezagun da konposatu horietako batzuek animalion sistema endokrinoekin elkarrekintza zuzena dutela. Izen ugari daukate, denak ere taberna edo bazkalosteko solasaldirako desegoki askoak: disruptore endokrino, kutsatzaile edo nahasle hormonal… “Ez dugu aurkitu oraindik jendartean erraz zabaltzeko moduko izendapenik”, azaldu digu Kistiñe Garcia ingurumen-zientzialari bilbotarrak. Ekologistak Martxaneko kidea da Garcia, eta elkarte horrek elikatutako Libres de contaminantes hormonales (Kutsatzaile hormonalez libre) bloga egitea du eguneroko zeregina. Irakurleei bezala geure buruei lana errazteko aholku bat eman digu: ingelesezko EDC siglak baliatzea disruptore endokrinoez jarduteko. “Itxura-egile” endokrinoak Garciak azaldu digunez, kutsatzaile hormonal guztiek ez dute modu berean jokatzen, baina funtsean esan daiteke sistema endokrinoari “iruzur” egiten diotela: hormonak imitatzen dituzte, eta gorputza ez da gai batzuk eta besteak bereizteko. Hala, EDCek disfuntzioak eragin ditzakete hormonek erregulatutako prozesu guztietan, normalean epe luze baten ostean ondorioa izango dutenak. Disruptore endokrinoen arriskuei buruzko ehunka ikerlan argitaratu dira, zientzialarien arreta bereganatu zutenetik igarotako mende laurdenean. EDCekin lotura duten gaitzen zerrenda...