Nahasmenduak, banan-banan
INEk esaten du, CIE-10 delakoan oinarrituta (Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena da), zirkulazio sistemako gaixotasunen barrenean heriotza gehien eragiten duten biak bihotzeko gaixotasun iskemikoak (bularreko infartua edo angina, adibidez) eta garun-hodietakoak direla.
Hala ere, zirkulazio sistemarekin zerikusia duten beste hainbat nahasmendu eta gaitz daude. OMEk honako hauek nabarmentzen ditu:
- Garun-hodietako gaixotasunak (odoljarioa, odol isuria, enbolia, tronbosia, garuneko apoplexia edo iktusa): garuneko zati batean odol zirkulazioa gelditu egiten denean gertatzen da. Halakoetan, segundo batzuetako kontua izaten den arren, garunak ez dezake jaso ez mantenugairik eta ez oxigenorik ere. Garuneko zelulak hil egin daitezke, eta horrek kalte iraunkorra eragiten du. OMEk azaltzen duen bezala, garun-hodietako istripuaren sintomarik ohikoena izaten da gorputzaren alde bateko besoan, zangoan eta aurpegian giharren indarra bat-batean galtzea. Beste sintoma batzuk ere agertzen dira: gorputzaren alde bateko masaila, zangoa edo besoa sorgortzea; gogo nahasmendua, hitz egiteko edo esaten dena ulertzeko zailtasuna; ikusmen arazoak begi batean edo bietan; oinez ibiltzeko zailtasuna, zorabioak, oreka edo koordinazioa galtzea; buruko min handia, nondik datorren jakiten ez dena; eta ahultasuna edo kontzientzia galtzea.
- Bihotz gutxiegitasuna: gaixotasun kronikoa da eta bihotza ez da gai izaten behar adina odol oxigenodun ponpatzeko organismo guztira. Gaitasun gutxiegi duen bihotz bat izateko arrazoia tratatu gabeko hipertentsioa izaten da, baita gaixotasun koronarioa ere, eta hein txikiagoan, balbulopatiak (batez ere balbula aortikoarena eta mitralarena).
- Kardiopatia koronarioa (miokardioko infartua): bihotzari odola eta oxigenoa eramaten dioten odol-hodi txikiak estutzeak eragiten du.
- Miokardiopatiak: miokardioa (bihotzeko giharren ehuna) hondatu egiten da, ahuldu, dilatatu edo egiturazko beste arazo bat izaten du. Bihotzak ponpatu ez dezakeenean edo ongi funtzionatzen ez duenean gertatzen da maiz. Miokardiopatia duten paziente gehienek bihotz gutxiegitasuna izaten dute.
- Arteria hipertentsioa (presio handia): odoleko presioaren mailak normaltzat jotzen diren balioetatik modu jarraituan igotzen direnean agertzen da (presio sistolikoa 160 mmHg-tik gorakoa denean eta presio diastolikoa 90 mmHg-tik gorakoa).
- Hodietako gaixotasun periferikoa: bihotzetik urrutien dauden odol-hodiak kaltetzea edo buxatzea da: arteria eta zain periferikoak hain zuzen, zeinak odola garraiatzen duten zango-besoetako eta sabelaldeko organoen giharretatik eta giharretarantz.
- Kardiopatia erreumatikoa: gihar kardiakoan eta hodi kardiakoetan sortzen diren lesioak dira, sukar erreumatikoaren erruz sortu ere; gaixotasun hori estreptococo izeneko bakterioek eragiten dute.
- Jaiotzetiko kardiopatia: bihotzeko eta hodi handietako malformazioak izaten dira, jaiotzetik beretik ageri direnak.
- Zainetako tronbosi sakonak eta biriketako enboliak: zangoetako zainetan sortzen diren odol bilduak (tronboak) izaten dira, zeinak askatu egin daitezkeen (enboloak) eta bihotzeko eta biriketako hodietan kokatu.
– See more at: http://revista.consumer.es/web/eu/20160501/actualidad/tema_de_portada/78491_2.php#sthash.zziLMyBQ.dpuf