Gidabaimena berritzea: Nolako familia, halako garuna
Seme-alaba bakarra izan ala ez, burmuineko zati batzuk handiagoak edo txikiagoak direla ikusi dute Txinan egindako ikerketa batean, eskanerren bitartez. Ikertzaileok diotenez, anai-arrebarik ez duten haurrek sormen handiagoa dute eta ez dira hain atseginak, eta horrekin lotura dute buruko anatomian antzeman dizkieten desberdintasunek. Gizakiok askotan jotzen dugu estereotipoetara, erosoak baitira. Seme-alaba bakarrei buruz ari garenean, adibidez, hiruzpalau ideia datozkigu gogora: berekoiak direla, nahi dutena egiten dutela, saltsa guztien erdigunean egon nahi izaten dutela… Muturrera joaten gara. Baina egiari zor, ume bakarrak badira zertxobait desberdinak; fisiologikoki ere bai. Txinan egindako ikerketa batean egiaztatu dutenez, anai-arrebak izan edo ez, garuneko zati batzuetan bolumena aldatu egiten da. Hala azaldu dute, Brain Imaging and Behavior aldizkarian argitaratutako artikulu batean. Txinako Chongqing hirian dagoen Hego-mendebaldeko Unibertsitatean (SWU) egin dute ikerketa. Bertako ikasle diren 303 lagun hartu dituzte lagintzat. Guztira 249k hartu dute parte ikerketan hasi eta buka, eta horien artean 95 dira seme-alaba bakarrak. Hain zuzen, Txinan haur bakarraren politika ezarri zen urteetan (1979-2015) jaiotakoak dira lagineko kideak; familia guztiek bete ez bazuten ere, estrategia honek nabarmen handitu zuen anai-arrebarik gabeko haurren proportzioa. Adimena, sormena eta izaera neurtzeko test kognitiboak egin zitzaizkien ikasleei ikerketa honetan, bai eta haien garuna eskaneatu ere. Test horien arabera, adimenean ez dago alderik, baina seme-alaba bakarrek sormen handiagoa izan ohi dute (pentsaera malguagoa), eta ez dira anai-arrebak dituztenak bezain atseginak, betiere nortasun testen irizpideei jarraiki. Hala ere, garuneko eskanerrek eman dituzte datu deigarrienak. Horien arabera, ikerketa honetako ume bakarrek bolumen handiagoa dute lobulu parietaleko atal batean: zirkunboluzio supramarginaleanean, hain zuzen. Lengoaiaren pertzepzioari eta prozesatzeari lotu ohi zaio burmuineko zati hau, eta horrenbestez, anai-arrebarik gabekoek erakutsitako pentsaera malguagoarekin harremana duela uste...
Renovar carné de conducir: ¿Qué carnet necesito para conducir un quad?
Los quads son vehículos que han tenido y están teniendo mucho éxito porque se adaptan a cualquier terreno y se conducen con mucha facilidad. Parte de su historia viene a raíz del uso al que fueron destinados, principalmente, a fines militares y tareas agrícolas. Actualmente, gracias a sus cuatro anchas ruedas y posición del conductor, suelen destinarse a actividades recreativas y de ocio, y es posible que en vacaciones hayas incluido en el plan de actividades al aire libre, un paseo en uno de estos vehículos. Pues bien, para conducir un quad será necesario poseer un permiso de conducir adecuado y contar con ciertas habilidades para circular con seguridad. Veremos, primero, qué es un quad diferenciando sus tipos (cuadriciclos ligeros, no ligeros y vehículos especiales) y, después, qué autorización tenemos que tener para conducir y circular con alguno de estos vehículos. ¿Qué es un Quad? Un Quad es un vehículo de cuatro ruedas o más similar a una motocicleta para practicar deporte. También se le llama ATV (en inglés, All Terrain Vehicles) cuando se destinan a usos agrícolas o recreativos. La dirección del vehículo es controlada por su conductor desde su asiento y que va a horcajadas para maniobrar con el manillar del que dispone. Los conductores y pasajeros, si están autorizados por el número de asientos entre sus características, de cualquier tipo de quads deberán usar casco de protección homologado y debidamente abrochado con objeto de garantizar la seguridad del propio conductor. Para saber si el casco está homologado nos bastará con que en su interior lleve una etiqueta blanca con la letra “E” acompañada de un...Gidabaimena berritzea: “Parkinsonismoa agertu aurretik diagnostikatzea da helburua”
Parkinsona gaixotasun neuroindikatzaile ohikoena da alzheimerraren ostean eta nerbio sistema zentralean dopamina izeneko sustantzia jariatzen duten neuronen galeraren ondorioz ematen da. Gaur egun ez dago berau sendatzeko tratamendurik eta, horren aurrean, gaixoek pairatzen dituzten sintomak kontrolatzeko terapia ezberdinetan aurrerakuntza nabariak egin dira. Zeintzuk dira, ordea, sintoma hauek? Zein erronkari egin beharko diete aurre ikertzaileek? Zer da parkinsonaren “euskal mutazioa” deituriko fenomenoa? Galdera hauei erantzuteko, Arantxa Isla UPV/EHUko Farmazia Teknologia irakaslearekin izan gara. Bere esanetan, sendatu ezin daitekeen arren, parkinsonismoa agertu baino lehen diagnostikatu eta honen eragina ahal bezain beste atzeratzea da helburua. ‘Zientzialari’ izeneko atal honen bitartez zientziaren oinarrizko kontzeptuak azaldu nahi ditugu euskal ikertzaileen...